07 اردیبهشت هموروئید چیست و چگونه درمان میشود؟
شاید تا به حال بارها و بارها نام هموروئید یا بواسیر به گوشتان خورده باشد یا حتی علائمی را در خود مشاهده کرده‌اید که مشابه علائم هموروئید است. اگر می‌خواهید بدانید هموروئيد چیست و چگونه درمان میشود مطالعه این مقاله را به شما پیشنهاد می‌کنیم.
هموروئيد چیست؟
هموروئید عضو نرمال بدن است و در همه افراد وجود دارد. آنچه که ما به عنوان بیماری می‌شناسیم؛ بیماری هموروئید نام دارد.
بواسیر یا هموروئيد نوعی بیرون زدگی و متورم شدن است که بر اثر متورم و ملتهب شدن سیاهرگ‌های اطراف مقعد یا داخل رکتوم بوجود میآید.
این رگ‌ها در حالت عادی فیزیولوژیک خود مانند بالشتک‌هایی برای خروج مدفوع عمل می‌کنند.
هموروئيد عارضه شایعی است که حدود نیمی از بزرگسالان تا سن ۵۰ سالگی یکی از علائم آن را به صورت خارش؛ درد و خونریزی تجربه می‌کنند.
هموروئيد عامل شماره یک خونریزی مقعدی است و شایع‌ترین علت منجر به خونریزی مقعد است. این عارضه همیشه قابل مشاهده نیست اما می‌تواند بصورت برآمدگی؛ غده‌های قرمز یا بی‌رنگ دیده شود.
انواع هموروئيد
هموروئيد یا بواسیر به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم میشود. هموروئيد داخلی در روده بزرگ ایجاد میگردد و نمیتوان آنرا به راحتی دید؛ زیرا در عمق معده قرار گرفته است.
هموروئيد خارجی نیز زیر پوست اطراف مقعد به وجود میآید. در برخی موارد خون در این ناحیه تجمع یافته و تشکیل لخته میدهد که متورم و ملتهب میشود و دردناک است.
گاهی اوقات هموروئيد بیرون می‌زند یا بزرگ‌تر شده و بصورت برجستگی از اسفنکتر مقعد بیرون می‌زند. در اینصورت می‌توانید آن را بصورت یک برجستگی مرطوب و صورتی رنگ‌تر از ناحیه اطراف خود ببینید. همچنین دردناک بوده و بخصوص در زمان دفع مدفوع خیلی درد می‌کند.
ممکن است در هموروئيد خارجی لخته خون تشکیل شده و رنگ آن را به ارغوانی یا آبی تبدیل کند. این را ترومبوز می‌نامند. در این حالت درد زیاد داشته و خارش دارد و خونریزی می‌کند. زمانی که لخته حل شد؛ ممکن است هنوز مقداری از پوست باقی مانده باشد که تحریک پذیر بوده و درد می‌کند.
علت ایجاد هموروئيد چیست؟
رگهای درون روده بزرگ و مقعد ممکن است در اثر فشار متورم و برآمده شوند؛ این افزایش فشار باعث بوجود آمدن هموروئيد میشود. تجمع فشار در قسمت تحتانی رکتوم می‌تواند روی جریان خون ناحیه تأثیر گذاشته و موجب تورم وریدها شود. این حالت در افراد دارای وزن بالا؛ افراد چاق و یا حامله بیشتر دیده میشود.
همچنین هموروئيد ممکن است در اثر موارد زیر رخ دهد:
- زور زدن شدید در طی اجابت مزاج
- فشار آمدن به مقعد و رکتوم در حین انجام کار سنگین یا بلند کردن وزن سنگین
- افرادی که به مدت طولانی می‌ایستند یا می‌نشینند نیز در خطر ابتلا به هموروئيد هستند
- افرادی که یبوست دارند و یا اسهال دارند و خود را خوب تمیز نمی‌کنند نیز به هموروئيد مبتلا می‌شوند
- اگر شخص دارای سابقه خانوادگی باشد و والدین وی هموروئيد داشته باشند؛ به احتمال بیشتری دچار هموروئيد میشود.
علائم هموروئيد
برای تشخیص قطعی هموروئيد باید به متخصص جراحی مراجعه کنید. هرکدام از علائم زیر می‌تواند نشانه‌ای از بروز هموروئيد باشد. پس از مشاهده علائم هموروئيد به یک متخصص جراحی مراجعه کنید.
- خونریزی: اولین و شایع‌ترین علامت هموروئيد خونریزی بدون درد است. این نوع خونریزی از علائم هموروئيد داخلی است. خون ممکن است به صورت رگ‌هایی در اجابت مزاج دیده شود یا بعد از اجابت مزاج به مقدار کم چکه کند. بیماری که با خونریزی مراجعه می‌کند خصوصاً بیماری که ذکر می‌کند خون با مدفوع مخلوط است باید از نظر تمام علت‌های خونریزی مقعد بررسی شود. خونریزی هموروئید ممکن است گاهی بسیار شدید هم باشد. اغلب بصورت خون روشن بدون درد است.
- توده: در بین علامت بیرون زدن بالشتک‌های هموروئيدی از مقعد است.
- درد: سومین علامت درد مقعد است. درد در هموروئيد درجه ۳ و ۴ داخلی ترومبوزه و نکروزه و هموروئيد خارجی ترومبوزه دیده میشود.
- علائم دیگر: شامل ترشح مخاطی؛ احساس دفع ناکامل؛ بی اختیاری مدفوع؛ التهاب و تورم مقعد و خارش مقعد
رژیم غذایی برای بیماران مبتلا به هموروئيد
رژیم غذایی تأثیر مهمی در ابتلا به این بیماری دارد؛ افرادی که از رژیم‌های غذایی سرشار از فیبر پیروی می‌کنند؛ کمتر از سایرین به هموروئيد مبتلا می‌شوند؛ اما کسانی که ترجیح می‌دهند غذاهای فرآوری شده مصرف کنند؛ بیشتر از بقیه در معرض خطر ابتلا به این عارضه قرار دارند. پیروی کردن از رژیم غذایی کم فیبر باعث میشود فرد به یبوست مبتلا شود؛ یبوست نیز یکی از دلایل ایجاد هموروئید است.
افراد مبتلا به هموروئيد باید مقدار مصرف فیبر خود را افزایش دهند تا به بهبود عملکرد سیستم گوارش کمک کنند. فیبر در غذاهای زیادی مانند میوه‌های تازه و خشک؛ سبزیجات و غلات وجود دارد.
رژیم غذایی هموروئيد شامل سبزی؛ میوه تازه؛ حبوبات؛ نان سبوسدار؛ برنج قهوه‌ای؛ آجیل؛ دانه‌ها و عدس می‌باشد.
همچنین در رژیم غذایی هموروئيد باید دقت کنید که از خوردن غذاها و خوراکی‌هایی که منجر به کم آبی بدن و یبوست می‌شوند اجتناب کنید. خوردن برنج و نان سفید و غذاهای فست فود منجر به بروز یبوست و در نهایت بروز هموروئيد میشود. نوشیدن قهوه و چای بدلیل ادرار آور بودن منجر به بروز کم آبی و در نهایت بروز یبوست میشود.
درمان هموروئيد
درمان هموروئيد بسته به نوع هموروئيد متفاوت خواهد بود. درمان هموروئيد متورم شده بسیار مهم است؛ زیرا شرایط این بیماری با گذر زمان بدتر میشود.
گاهی اوقات هموروئيد می‌تواند با مصرف داروهایی مانند مسکن‌های ضد التهاب؛ کرم و ژل درمان شود. در صورتی که هموروئيد تشدید پیدا کرده باشد ممکن است با درمان‌های خانگی و مصرف داروهای بدون تجویز پزشک درمان شود؛ در این صورت بهتر است فرد مبتلا با پزشک خود مشورت کند تا از روش‌های درمانی دیگر مانند عمل جراحی استفاده کند.
درمان خانگی هموروئيد
تمام بیماران مبتلا به هموروئيد یک دوره ابتلا به یبوست را تجربه کرده‌اند. بنابراین در درمان خانگی هموروئيد کنترل یبوست حرف اول را می‌زند.
- داشتن رژیم غذایی حاوی سبزیجات و حبوبات و نان و برنج سبوسدار بسیار مهم است.
- انجام ورزش‌هایی مثل یک ساعت پیاده روی منظم در روز؛ ورزش یوگا و پیلاتس منجر به حرکات روده‌ای منظم میشود و در نهایت از بروز یبوست جلوگیری می‌کند. به علاوه ورزش منظم گردش خون را در این ناحیه آسان و منظم می‌کند و بهبودی سریع‌تر اتفاق می‌افتد.
- یک برنامه منظم برای عمل دفع داشته باشید. روزی دوبار در ساعات مشخص از توالت استفاده کنید و در لحظاتی که احساس دفع دارید سریعاً به توالت مراجعه کنید. تأخیر در عمل دفع منجر میشود مدفوع رفته رفته خشک و سفت شود.
- بعد از هر اجابت مزاج به مدت ۱۵ دقیقه در لگن آب گرم بنشینید. نشستن در لگن آب گرم روزانه ۲ الی ۳ بار به گردش خون منظم و تسکین درد ناحیه مقعد کمک می‌کند.
- استفاده از دستمال مرطوب توالت به تسکین درد و بهبودی سریع‌تر زخم هموروئيد کمک می‌کند.
- نشستن روی بالشت نرم به جای سطوح سفت باعث کاهش ورم میشود
- استفاده از پله توالت فرنگی یا اسکاتی پاتی و یا یک چهارپایه به دفع کامل و راحت‌تر کمک می‌کند.
طریقه نشستن در لگن آب گرم در بیماران هموروئيد
برای نشستن در لگن آب گرم برای بیماران هموروئيد؛ زانو باید خمیده باشد و باسن و پا در آب قرار بگیرد؛ اگر بیمار به مدت ۲۰-۱۵ دقیقه در آب بنشیند هر نوع التهاب این ناحیه بهبود یافته و این ناحیه تمیز میشود؛ لازم نیست در آب گرم بتادین بریزید و آب باید به اندازه‌ای گرم باشد که پوست اذیت نشود.
- مقدار زیادی آب لازم نیست؛ حدود ۲ اینج آب گرم کافی است؛ لازم نیست در آب گرم ژی شستشو؛ بتادین یا شامپو ریخته شود.
- آب به اندازه‌ای گرم باشد که بتوان راحت در آن دست کرد کافی است.
- روزی سه بار و هر بار باید ۱۰ الی ۱۵ دقیقه در آب بنشینید. سپس با دستمال نرم یا خشک کننده می‌توان ناحیه را خشک کرد.
- در درمان خانگی هموروئيد می‌توان از آلوئه ورا نیز استفاده کرد.
- گاهی با نظر پزشک می‌توان در لگن آب گرم کمی نمک اضافه کرد.
درمان دارویی هموروئيد
درصورتیکه بیمار پس از یک هفته از درمان‌های خانگی نتیجه مؤثری دریافت نکرد باید به متخصص جراحی مراجعه کند.
داروهایی که متخصص جراحی برای شما تجویز می‌کند شامل یک پماد؛ کرم و یا قرص در سه گروه زیر می‌باشد:
- داروهای ضد درد: مثل شیاف دیکلوفناک؛ قرص استامینوفن یا ژلوفن که همزمان با خاصیت ضد درد و مسکن؛ خاصیت ضد التهابی نیز دارند. دقت کنید مصرف بی رویه مسکن‌ها موجب یبوست میشود.
- داورهای ملین: این دسته از داروها ممکن است به صورت شربت یا پودر در دسترس باشند. دقت کنید مصرف بیش از اندازه ملین و بدون برنامه منجر به تنبلی روده‌ها میشود. دوز مصرفی ملین باید به گونه‌ای باشد که بیمار نه دچار اسهال شود و نه یبوست
- داروهای ترمیم کننده زخم؛ مانند کرم زینک و انواع بسیار گسترده پماد‌های دیگر که روزانه تعداد زیادی از آنها روزانه روانه بازار میشود. بهتر است در این مورد از تجربه و دانش پزشک معالج خود حتماً استفاده کنید.
- داروهای استروئيدی آنتی هموروئيد: این دسته از پمادها و یا شیاف‌ها علاوه بر تسکین و ترمیم بافت آسیب دیده مضراتی نیز دارند. بنابراین نباید بیش از ۱ الی ۲ هفته استفاده شدند. زیرا سبب آترومی و نازکی پوست ناحیه مقعد می‌شوند. در نهایت بیمار خونریزی و خارش شدیدی را در اثر سوء مصرف پماد آنتی هموروئيد تجربه خواهد کرد.
اثرات داروهای آنتی هموروئيد
عموماً داروهای آنتی هموروئيد اثر بی حس کننده و منقبض کنندگی دارند. بی حسی موضعی هموروئيد باعث میشود درد بیمار به طور موقت کاهش یابد. منقبض کنندگی داروهای آنتی هموروئيد نیز علاوه بر کاهش درد و خارش؛ خونریزی را هم کاهش میدهد.
بهبودی هموروئيد در بارداری
برای بهبودی هموروئيد در بارداری تنها مصرف دارو و مراقبت‌های خانگی توصیه میشود. روش‌های تخصصی‌تر درمان هموروئيد در بارداری پس از زایمان انجام می‌شوند. استفاده از کمپرس یخ به دفعات در روز کمک کننده است. همچنین نشستن در لگن آب گرم نیز برای کاهش التهاب و درد هموروئيد مفید می‌باشد. بعد از دفع مدفوع برای پاک کردن و خشک کردن خود از دستمال مرطوب بدون عطر یا دستمال سفید و نرم استفاده کنید.
عموماً داروهایی که در این دوران تجویز می‌شوند داخلی نمی‌باشند. در هر صورت به محض تشدید علائم بیماری مجدد به پزشک متخصص مراجعه کنید تا داروی شما را تغییر دهند.
عمل جراحی هموروئيد
در صورتیکه بیمار به هیچکدام از روش‌های درمان بالا پاسخ مثبتی ندهد متخصص جراحی دستور عمل جراحی هموروئيد را میدهد.
دلایل عمل جراحی هموروئيد
- اگر هموروئيد مزمن شود و به درمان‌های دارویی و خانگی جواب ندهد.
- خونریزی مزمن شده باشد و هموروئيد از دهانه مقعد بیرون زده باشد.
- بروز گوشت اضافه
- در اجابت مزاج مشکل ایجاد نماید و برای زندگی بیمار مشکل ساز شده باشد.
درمان هموروئيد با لیزر
امروزه وقتی صفحات فضای مجازی را می‌بینیم با کلماتی از قبیل لیزر درمان هموروئيد؛ لیزر درمان فیستول؛ درمان همورئيد بدون درد و خونریزی مواجه می‌شویم و ادعاهایی که لیزر می‌تواند این بیماری‌ها را بدون درد و خونریزی درمان کند.
آیا واقعاً این ادعاها درست است؟
چند نکته در این مورد وجود دارد.
اول این که بیماری‌های زیادی در اطراف مقعد وجود دارد که ممکن است چون افراد با آنها آشنا نیستند تحت عنوان هموروئيد از آن نام می‌برند.
دوم این که لیزر نامی است که هم بیماران و هم پزشکان به آن علاقه‌مند هستند و فکر می‌کنند لیزر قرار است کار معجزه آسایی انجام دهد و از عمل جراحی می‌ترسند و فکر می‌کنند لیزر قرار است جایگزین جراحی شود.
لیزر در درمان بیماری‌های اطراف مقعد مانند هموروئيد جایگاه دارد و بی تأثیر نیست. امام آن عقیده‌ای که شما در خصوص لیزر دارید درست نیست.
لیزر به درمان هموروئيد کمک کننده است. اما این تبلیغات بیشتر با اهداف تجاری انجام میشود. گاهی اوقات لیزر به عنوان برش استفاده میشود. گاهی اوقات جهت بند آوردن رگهای خونی و یا کارهای دیگر.
در کل لیزر وجود دارد اما کار معجزه‌آسایی انجام نداده و نقش کمک کننده دارد بنابراین می‌توان گفت درمان هموروئيد با لیزر بدون درد و خونریزی یک عنوان تجاری است.
عوارض عدم درمان هموروئيد
برخی از بیماران بابت مراجعه به متخصص جراحی و درمان هموروئيد می‌ترسند و یا خجالت می‌کشند. بنابراین گرفتار عوارض هموروئيد می‌شوند. کم خونی بر اثر خونریزی زیاد و تحمل درد شدید از عوارض شایع همورئيد می‌باشد.
بیرون زدگی و افتادگی هموروئيد و بروز عفونت و در نهایت نکروز بافت از بدترین عوارض هموروئيد می‌باشد. التهاب و تورم عضله مقعد و بروز زخم و سوزش مقعد و در مواقعی که بیمار گرفتار عفونت میشود بروز تب خفیف تا شدید از دیگر عوارض هموروئید و درمان نکردن آن می‌باشد.
برخی بیماران نیز تصور می‌کنند که هموروئيد خود به خود درمان میشود و این عوارض را تحمل می‌کنند. متأسفانه گزارش شده است که برخی از این بیماران دچار مشکلات ناشناخته مقعد و انواع بیماری‌های نشیمنگاه می‌شوند.
پیشگیری از هموروئيد
خوردن فیبر: یکی از راه‌های خوب پیشگیری از هموروئيد مصرف غذاهای گیاهی (سبزیجات؛ میوه؛ دانه‌های کامل؛ مغزها؛ دانه‌ها؛ لوبیا و حبوبات) است.
نوشیدن آب: نوشیدن آب به پرهیز از خشک و سفت شدن مدفوع و یبوست کمک می‌کند؛ بنابراین فشار کمتری در حین اجابت مزاج به مقعد و رکتوم وارد میشود.
میوه‌ها و سبزیجات سرشار از فیبر حاوی آب زیاد هم هستند.
ورزش: فعالیت جسمی از قبیل راه رفتن روزی نیم ساعت؛ ورزش‌های دیگر راهی برای به حرکت درآوردن خون در عروق و همچنین به حرکت انداختن روده‌ها می‌باشد.
دفع به موقع: بلافاصله بعد از احساس نیاز به مدفوع توالت کنید.
سوالات متداول
1-هموروئيد چيست؟
هموروئید عضو نرمال بدن است و در همه افراد وجود دارد. آنچه که ما به عنوان بیماری می‌شناسیم؛ بیماری هموروئید نام دارد.
2- انواع هموروئيد چيست؟
هموروئيد یا بواسیر به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم میشود. هموروئيد داخلی در روده بزرگ ایجاد میگردد و نمیتوان آنرا به راحتی دید؛ زیرا در عمق معده قرار گرفته است.
هموروئيد خارجی نیز زیر پوست اطراف مقعد به وجود میآید. در برخی موارد خون در این ناحیه تجمع یافته و تشکیل لخته میدهد که متورم و ملتهب میشود و دردناک است.
3-علت ایجاد هموروئيد چیست؟
رگهای درون روده بزرگ و مقعد ممکن است در اثر فشار متورم و برآمده شوند؛ این افزایش فشار باعث بوجود آمدن هموروئيد میشود.
بدون نظر