دکتر مهدی عالم رجبی

متخصص جراحی عمومی و فلوشیپ جراحی گوارش ( کولورکتال )

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران

جراحی سرطان‌های معده و روده جراحی‌های چاقی (اسلیو؛ بای پس؛ ساسی؛ ساسج) هموروئيد

فعال در بیمارستان‌های فیروزگر؛ جم؛ امید

از سندروم دامپینگ چه می‌دانید؟

از سندروم دامپینگ چه می‌دانید؟

سندروم دامپینگ یکی از شایع ترین عوارض عمل جراحی بای پس معده  به عنوان يكي از روش‌هاي درمان چاقي است و بعضي افراد چاقی كه تحت این عمل جراحی قرار می‌گیرند، این عارضه جانبی را تجربه می‌نمایند.

در حالت عادی معده غذا و مایعاتی که مصرف می کنیم را مدتی نگه می دارد و پس از اینکه با اسید معده ترکیب شد و تا حدودی ترکیبات آن تجزیه شد، محتویات معده وارد روده ی کوچک می شود تا ادامه ی عملیات هضم و جذب غذا صورت بگیرد. این یک روال طبیعی و عادی برای روند هضم غذا در دستگاه گوارش است اما در مبتلایان به سندروم دامپینگ این نظم طبیعی برای هضم غذا وجود ندارد و غذا در عرض مدت زمان کوتاهی از معده وارد روده ی کوچک می شود به همین دلیل مشکلات گوارشی متعددی پس از غذا خوردن آغاز می گردد که با نام سندروم دامپینگ شناخته می شود.

در اين مقاله بصورت كامل به موضوع سندروم دامپينگ و مشكلاتي كه براي فرد به وجود مي‌آورد و همچنين روش‌هاي درمان آن مي‌پردازيم.

دکتر مهدی عالم رجبی

نشانه‌های سندروم دامپینگ

قبل از هر چيز بايد به اين موضوع اشاره كنيم كه مصرف غذاها و خوراکی های دارای کربوهیدرات و مواد قندی می توانند علائم این سندروم را شدیدتر کند.

  • حالت تهوع
  • استفراغ
  • تپش قلب
  • سرگیجه
  • گرفتگی شکمی و دل پیچه
  • اسهال به خصوص اسهال چرب
  • کاهش وزن
  • سوء جذب
  • کم خونی
  • کمبود برخی ویتامین ها و مواد معدنی در بدن به خصوص آهن و کلسیم

علائم و نشانه های سندروم دامپینگ به صورت ناگهانی و در عرض مدت زمان ۱۵ دقیقه الی ۳ ساعت پس از صرف غذا به وجود می آیند و از آنجایی که بدن انسولین زیادتری را برای جذب قند بیشتری که پس از غذا خوردن وارد بدن شما می شود آزاد می کند، میزان قند خون به طور ناگهانی کاهش می یابد.

شدت علائم و نشانه ها به نوع غذای شما بستگی دارد و می تواند خفیف یا شدید باشند.

نحوه تشخیص سندروم دامپینگ به چه شکل است؟

اگر پزشک احتمال دهد که بیمار به سندروم دامپینگ مبتلاست، سابقه پزشکی و جراحی های اخیر وی را بررسی کرده و سوالاتی درباره علائم و نشانه های بیماری از او می پرسد. پس از آن آزمایش هایی برای تایید سندروم دامپینگ و تشخیص شدت آن باید صورت گیرد.

آزمایش گلوکز (قند)

از آنجایی که سندروم دامپینک منجر به افت قند خون یا هیپوگلیسمی می شود، این آزمایش به پزشک کمک می کند تا ببیند بدن بیمار نسبت به گلوکز چگونه واکنش می دهد. در این آزمایش بیمار نوعی نوشیدنی قندی و شیرین می خورد و یک ساعت بعد قند خون وی اندازه گرفته می شود.

آزمایشات تخلیه معده

این آزمایش به تیم پزشکی این امکان را می دهد تا سرعت هضم غذا را در بیمار اندازه گیری کنند. برای این آزمایش، بیمار باید مقدار بسیار کمی از مواد رادیواکتیو را همراه با وعده غذایی خود بخورد تا پزشکان بتوانند سرعت عبور این مواد را با دوربین های مخصوصی از بیرون ببینند. اگر این غذا به سرعت به روده کوچک برسد، می تواند، نشان دهنده سندروم دامپینگ باشد.

آزمایش دستگاه رادیوگرافی با باریوم انما

در این آزمایش، بیمار یک نوشیدنی باریومی در مقابل دستگاه رادیوگرافی می نوشد. باریوم مایعی است که در دستگاه رادیوگرافی نشان داده می شود و به پزشکان این امکان را می دهد تا نحوه گوارش غذا درون دستگاه گوارش را مشاهده کنند. البته این روش به ندرت استفاده می شود.

گاستروسکوپی

طی این آزمایش، پزشک لوله ای کوچک و قابل انعطاف به همراه دوربین و چراغ (آندوسکوپ) از راه دهان به درون بدن وارد می کند تا بتواند بخش های فوقانی سیستم گوارشی مانند مری، معده و دوازدهه را مشاهده کند.

برای کنترل سندورم دامپینگ چه کنیم؟

  • تعداد وعده‌های غذایی افزایش و حجم هر وعده کاهش یابد
  • بعد از برطرف شدن حس گرسنگی، غذا خوردن را قطع کنید
  • غذا را خوب بجوید
  • روزانه 8 لیوان آب بنوشید
  • درصورت حساسیت به لاکتوز از نوشیدن شیر بپرهیزید
  • از غذاهای پرفیبر شامل جو دوسر، نان سبوس‌دار، حبوبات و سبزیجات استفاده کنید*مصرف مواد غذایی شیرین، نان و ماکارونی تهیه شده با آرد سفید و آرد برنج را محدود کنید
  • از نوشیدن الکل اجتناب کنید.
  • از مصرف مکمل ها و ویتامین ها غافل نشوید

این سندروم چگونه درمان می شود؟

تغییرات در شیوه زندگی و رژیم غذایی بعد از جراحي چاقي می تواند علائم سندروم دامپینگ را به حداقل رسانده و بسیار مفید باشند. البته این تغییرات باید به درستی انجام شده و بیمار باید از گرفتن رژیم های لاغری سریع خودداری کند. در موارد جدی تر، که تغییرات رژیم غذایی و روش زندگی موثر واقع نمی شوند، باید از دارو و جراحی کمک گرفت.

 تغییرات در روش زندگی و رژیم غذایی

تغییرات زیر می تواند در کاهش علائم سندروم دامپینگ مفید باشد:

  • خوردن روزانه ۵ تا ۶ وعده کوچک غذایی به جای ۳ وعده ی بزرگ
  • از خوردن وعده های بزرگ خوداری کنید.
  • جویدن بسیار، می تواند به هضم غذا کمک کند.
  • تا ۳۰ دقیقه قبل یا بعد از غذا نوشیدنی ننوشید.
  • در طول روز ۸ لیوان آب بنوشید (فقط در میان وعده های غذایی)
  • پس از خوردن غذا به مدت ۳۰ دقیقه دراز بکشید.
  • از غذاهایی با فیبر بالا مانند بلغور جو دوسر، نان گندم، لوبیا، عدس و سبزیجات استفاده کنید.
  • مصرف خوراکی های پر شکر مانند آبنبات، کیک، آبمیوه و نوشابه را محدود یا به طور کلی حذف کنید.
  • نان سفید، برنج سفید و ماکارانی سفید را محدود یا حذف کنید.
  • از مصرف الکل بپرهیزید.
  • مصرف غذاهای پروتئین دار مانند گوشت گوسفند، ماهی و توفو را افزایش دهید.
  • لبنیات را از رژیم غذایی خود حذف کنید و ببینید آیا علائمتان کاهش پیدا می کند یا خیر؟ لبنیات دارای میزان بسیاری لاکتوز طبیعی است.
  • به وعده های غذایی خود پکتین، پسیلیوم یا آدامس گار بیافزایید تا روند حرکت غذا درون دستگاه گوارش را کند کنند.

از آنجایی که سندروم دامپینگ می تواند بر جذب غذا نیز تاثیر بگذارد، مصرف مکمل های غذایی می تواند بسیار مفید باشند. البته بهتر است در اینباره ابتدا با یک پزشک مشورت کنید.

مصرف دارو

در صورتی که تغییر رژیم غذایی نتواند حال بیمار را بهبود بخشد، پزشک ممکن است برای بیمار تزریق اکترئتید را تجویز کند. این نوعی داروی ضد اسهال است که سرعت تخلیه غذا به درون روده کوچک را کاهش می دهد.  این دارو همچنین می تواند از ترشح انسلین جلوگیری کرده و مانع از کاهش قند خون شود. واکنش بدن به این دارو ممکن است حالت تهوع و استفراغ باشد.

جراحی

اگر سندروم دامپینگ به دیگر درمان ها جواب ندهد و یا ناشی از جراحی های قبلی بیمار باشد، پزشک ممکن است جراحی دوباره را پیشنهاد کند.

چندین نوع جراحی برای درمان این شرایط وجود دارد که باید بر اساس جراحی اولیه بیمار انتخاب شود. با این حال طبق گفته موسسه ملی دیابت و بیماری های گوارشی و کلیوی، جراحی برای درمان سندروم دامپینگ اغلب موفقیت آمیز نخواهد بود.

اگر دچار چاقی مفرط هستید و کاندید مناسبی برای جراحی اسلیو و بای پس می باشید، می توانید با انتخابی آگاهانه، چاقی خود را درمان کنید.

بدون نظر

ارسال نظر